Zarówno kotły kondensacyjne jak i tradycyjne (niekondensacyjne) ogrzewają budynek oraz ciepłą wodę użytkową. Kotły kondensacyjne, podobnie jak tradycyjne, mogą ogrzewać wodę zasilającą instalację centralnego ogrzewania budynku do wysokiej temperatury np. 80°C, oferowane są jako jednofunkcyjne, dwufunkcyjne oraz z zabudowanym zasobnikiem ciepłej wody użytkowej.

Komora spalania

Kotły tradycyjne mają zamkniętą lub otwartą komorę spalania. Natomiast, wszystkie kotły kondensacyjne wyposażone są w zamkniętą komorę spalania.

Zamknięta/otwarta komora spalania określa sposób doprowadzenia powietrza do kotła, to znaczy, skąd kocioł pobiera powietrze do spalania. 
Przy zamkniętej komorze kocioł pobiera powietrze bezpośrednio z zewnątrz budynku, na przykład przez ścianę zewnętrzną, z szachtu kominowego itp. Zaletą takiego rozwiązania jest to, że kocioł pracuje niezależnie od powietrza w pomieszczeniu i spaliny nie mają możliwości przedostać się do pomieszczenia kotłowni. Dodatkowo, w przypadku gazu ziemnego, nie trzeba dostarczać powietrza do kotłowni - kratka wentylacyjna w ścianie zewnętrznej budynku, przez którą powietrze z zewnątrz napływa do pomieszczenia kotłowni. Dzięki temu pomieszczenie nie jest wychładzane przez napływające do niego zimne powietrze, co jest szczególnie istotne dla np. łazienki, w której znajduje się kocioł.    

Kocioł z otwartą komorą spalania pobiera powietrze z pomieszczenia, w którym się znajduje. Wówczas, do jego właściwej pracy musimy zapewnić odpowiednią ilość powietrza, czyli potrzebna będzie wentylacja nawiewna do kotłowni.

Przykładowe rozwiązania odprowadzenia spalin i doprowadzenia powietrza do kotła :

W szachcie kominowym umieszczona jest rura odprowadzająca spaliny. Przestrzenią między rurą spalinową a kominem pobierane jest powietrze z zewnątrz budynku - odcinek łączący kocioł z kominem wykonany jest jako rura w rurze (rura wewnętrzna - odprowadzenie spalin, zewnętrzna - doprowadzenie powietrza z szachtu do kotła)	W rozwiązaniu tym spaliny odprowadzane są na zewnątrz przez ścianę zewnętrzną budynku. Również przez ścianę pobierane jest powietrze do kotła - system rura w rurze (rura wewnętrzna odprowadza spaliny, zewnętrzna doprowadza powietrze do kotła).	Kocioł z zamkniętą komorą spalania może również pobierać powietrze z pomieszczenia, w którym się znajduje. Wystarczy zastosować tylko rurę spalinową.

 Sprawność

Tradycyjne kotły osiągają sprawność do 90% (92%), a kondensacyjne do 109% - kotły kondensacyjne pracują z wyższą sprawnością lepiej wykorzystując paliwo, tym samym zapewniają niższe koszty ogrzewania.  

Wykres poniżej przedstawia sprawność różnych kotłów w zależności od temperatury na zewnątrz budynku i obciążenia kotła.

A – kondensacyjny kocioł gazowy w instalacji zaprojektowanej na temperaturę wody grzewczej 40/30°C   B – kondensacyjny kocioł gazowy w instalacji zaprojektowanej na temperaturę wody grzewczej 75/60°C   C – kocioł tradycyjny (niekondensacyjny) bez dolnego ograniczenia temperatury wody grzewczej (1)   D – kocioł tradycyjny z dolnym ograniczeniem temperatury wody grzewczej 40°C   E – kocioł grzewczy z 1974 roku – stała wysoka temperatura wody kotłowej 75°C

⁽¹⁾  Dolne ograniczenie temperatury – temperatura wody w kotle nie może spaść poniżej np. 40 °C, dla ochrony przed wykropleniem wody ze spalin (kondensacją), która może prowadzić do uszkodzenia kotła. Nawet przy braku zapotrzebowania na ciepło budynku musi utrzymywać minimalną temperaturę wody grzewczej w kotle.

Najnowsze rozwiązania techniczne

Firma Viessmann stosuje w kotłach kondensacyjnych najnowsze rozwiązania techniczne, które wydłużają żywotność kotła i zapewniają jeszcze niższe koszty ogrzewania. Są to: najnowszej generacji palniki promiennikowe MatriX, układ kontrolujący spalanie podczas normalnej pracy kotła Lambda-Pro-Control i wymienniki spaliny/woda InoX-Radial.  

Koszty ogrzewania

Efekt kondensacji i najnowocześniejsze rozwiązania techniczne w kotłach kondensacyjnych firmy Viessmann sprawiają, że koszty ogrzewania są niższe o 15-20% w porównaniu z tradycyjnymi kotłami (niekondensacyjnymi), oraz do 30% niższe w porównaniu ze starymi kotłami gazowymi.Wadą kotłów kondensacyjnych jest ich wyższa cena. Jednak, każdego roku przyniosą wymierne oszczędności na kosztach ogrzewania. Dzięki temu, dodatkowe koszty poniesione na zakup kotła kondensacyjnego zwrócą się po ok. 4-6 latach. 

Trwałość kotła

Wysokiej jakości materiały, z których zbudowany jest kocioł, oraz zastosowanie najnowszych rozwiązań technicznych sprawiają, że kotły kondensacyjne są trwalsze i bardziej niezawodne od tradycyjnych.

Porównanie przykładowych kotłów:

⁽¹⁾  Dolne ograniczenie temperatury – temperatura wody w kotle nie może spaść poniżej np. 40 °C, dla ochrony przed wykropleniem wody ze spalin (kondensacją), która może prowadzić do uszkodzenia kotła. Nawet przy braku zapotrzebowania na ciepło budynku musi utrzymywać minimalną temperaturę wody grzewczej w kotle.